بررسی اثر تلفیقی خاک دیاتومه با پودر و اسانس بذور گیاهان زیره سبز Cuminum cyminum L. و زنیان Trachyspermum ammi I. Sprague روی دو آفت اصلی محصولات انباری در شرایط آزمایشگاهی
سوسک چهار نقطهای حبوبات Callosobrochus maculatus F. و شپشه قرمز آرد Tribolium castaneum Herbst. به محصولات انباری مختلفی خسارت میزنند. در سالهای اخیر استفاده از مشتقات گیاهان به عنوان جایگزین سموم شیمیایی در کنترل آفات بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در تحقیق حاضر اثر تلفیقی خاک دیاتومه با فرمولاسیون تجاریSilicoSec® با پودر و اسانس گیاهان زیره سبز Cuminum cyminum L. و زنیان Trachyspermum ammi I. Spragueروی حشرات کامل شپشه آرد و سوسک چهار نقطهای حبوبات در دمای1 ±27، رطوبت نسبی 5 ±65 و تاریکی، در سه تکرار بررسی شد. در بررسی اثر حشرهکشی پودر بذور گیاهان مذکور و خاک دیاتومه، مرگ و میر حشرات کامل در مورد هر دو آفت بعد از 7 روز شمارش گردید. نتایج نشان داد خاک دیاتومه با میزان LC50 معادل 003/0 و273/0 گرم بر کیلوگرم ماده غذایی به ترتیب روی حشرات کامل سوسک چهار نقطهای حبوبات و شپشه آرد، بیشترین اثر حشره کشی را دارد. مقدار LC50 پودر گیاهان زیره سبز و زنیان به ترتیب روی سوسک چهار نقطهای حبوبات برابر با 45/0، 45/3 و روی شپشه آرد برابر با 5/264، 292 گرم بر کیلوگرم ماده غذایی بود .در بررسی سمیت تنفسی اسانسها، اسانس بذور گیاهان با استفاده از دستگاه کلونجر به روش تقطیر با آب تهیه گردید و سمیت تنفسی آن ها روی حشرات کامل یک روزه در مورد هر دو آفت در 5 غلظت و پس از 24 ساعت ارزیابی شد. مقادیر LC50 اسانس زیره سبز و زنیان روی حشرات کامل سوسک چهار نقطه ای حبوبات به ترتیب 52/1، 64/0 و روی شپشه قرمز آرد 40/14 ، 04/17 میکرولیتر بر لیتر هوا به دست آمد. نتایج نشان داد پودر گیاهان اثر حشرهکشی کمتری نسبت به اسانس آنها داشت. همچنین تلفیق پودر گیاهان با خاک دیاتومه در شپشه آرد موجب کاهش اثر حشرهکشی (خاصیت آنتاگونیستی) و در سوسک چهار نقطهای حبوبات موجب افزایش اثر حشرهکشی (سینرژیستی) گردید. با این وجود، در تمام موارد تلفیق اسانس گیاهان با خاک دیاتومه موجب افزایش اثر حشرهکشی (خاصیت سینرژیستی) شد. طبق نتایج حاصل، مرگ و میر ناشی از اختلاط پودر زیره سبز و زنیان با خاک دیاتومه برای سوسک چهار نقطه ای حبوبات 78%، 89% و برای شپشه قرمز آرد به ترتیب 30%، 33/20% تعیین گردید. حاصل این مقادیر در اختلاط اسانس این گیاهان با خاک دیاتومه برای سوسک چهارنقطهای حبوبات برابر با 70%، 90% و برای شپشه آرد برابر با 62/54%، 80% به دست آمد. طبق نتایج حاصل خاک دیاتومه میتواند نقش مهمی در حفاظت از دانه های ذخیره شده در برابر حمله آفات طی مدت ذخیره سازی داشته باشد. همچنین تلفیق اسانس با خاک دیاتومه باعث کاهش غلظت مورد نیاز اسانس میگردد.
