سیب‌زمینی (Solanum tubersum L.) محصولی است که بطور گسترده در جهان استفاده میشود و در معرض عوامل بیماری‌زای فراوانی قرار دارد. بیماری پژمردگی باکتریایی سیب‌زمینی ناشی از Ralstonia solanacearum یکی از بیماری‌های مخرب روی محصولات سولاناسه می‌باشد. براساس گزارش‌های موجود این بیماری در ایران توسط نژاد 3 (بیووار2) باکتری ایجاد میشود. سودوموناس‌های فلورسنت گروه مهمی از باکتری‌های محرک رشد به شمار می‌آیند که می‌توانند به صورت مستقیم و یا غیرمستقیم رشد گیاهان را بهبود ببخشند. این پژوهش، با هدف ارزیابی تأثیرات آنتاگونیستی بیووارهای باکتری Pseudomonas fluorescens علیه Ralstonia solanacearum عامل پژمردگی سیب‌زمینی انجام شد. برای این منظور در بهار و تابستان سال1394، از خاک اطراف ریشه و غده‌های سالم سیب‌زمینی، مزارع مختلف استان همدان نمونه‌برداری صورت گرفت و باکتری عامل آنتاگونیست، به تعداد 80 جدایه، با استفاده از روش رقیق‌سازی و کشت روی محیط نوترینت آگار و King,s B جداسازی گردید و سودوموناس‌های فلورسنت بر طبق خصوصیات فنوتیپی و تست‌های بیوشیمیایی، توصیه شده تشخیص داده شده‌اند و باکتری عامل بیماری هم از نمونه سیب‌زمینی مشکوک به پژمردگی جداسازی شد و پس از کشت روی محیط NA و محیط اختصاصی تری فنیل تترازولیوم کلراید (TTC) به‌دست آمد. سپس در یک آزمایش جداگانه اثر آنتاگونیستی جدایه‌ها، براساس توانایی آن‌ها در جلوگیری از رشد بیمارگر با استفاده از آزمون کشت سه نقطه‌ای و اندازه‌گیری هاله بازدارنده در قالب طرح کاملا تصادفی مورد بررسی قرار گرفت که نتایج نشان داد که بیشتر این جدایه‌ها قادر به بیوکنترلی R. solanacearum بوده و در سطح یک درصد دارای تفاوت معنی‌دار هستند و جدایه‌های EH87، EH203 و EH73 به ترتیب با میانگین قطر هاله 78/3، 65/3 و 23/3 سانتیمتر بیشترین و استرین‌های EH56، EH27و EH40 به ترتیب با میانگین قطر هاله 85/1، 54/1و 39/1 سانتیمتر کمترین درصد بازدارندگی از رشد را در مقایسه با شاهد داشتند. از بین استرین‌های مورد بررسی بر مبنای نتیجه آزمایش بازدارندگی، در شرایط آزمایشگاه و الگوی پروتئین‌های الکتروفورز شده محلول سلولی، تعداد نه استرین نماینده برای بررسی‌های گلخانه‌ای انتخاب شده و ویژگی‌های فنوتیپی آن‌ها مورد بررسی قرار گرفت. از استرین‌ها در آب مقطر سوسپانسیون تهیه و جذب نوری آن‌ها به 1/0 رسانده شد. سپس نشاهای گوجه‌فرنگی به سوسپانسیون باکتری‌ها آغشته و در خاک گلدان آلوده به باکتری R. solanacearum عامل بیماری پژمردگی سیب‌زمینی، کاشته شد و پس از گذشت سه ماه فاکتور‌های طول‌بوته، وزن‌تر و وزن‌خشک ساقه و ریشه و شدت بیماری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بررسی گلخانه‌ای نشان داد که استرین‌های EH60،EH 56 وEH 73 کارایی بیوکنترلی بالایی نسبت به شاهد داشته. از این رو، این استرین‌ها در کنترل بیماری سیب‌زمینی و افزایش رشد به عنوان رایزوباکتر‌های محرک رشد یا در مدیریت تلفیقی بیماری پتانسیل استفاده را دارند و لازم است کارایی این استرین‌ها در شرایط مختلف مزرعه نیز مورد بررسی قرار گیرد.
