گیاه مورد (Myrtus communis L.) بوته ای همیشه سبز که به خانواده موردیان تعلق دارد. از بخش های مختلف این گیاه استفاده دارویی می شود و همچنین دارای خواص درمانی متفاوتی از جمله توان کنترل کنندگی باکتری ها، قارچ ها و ویروس ها می باشد. در این تحقیق با استفاده از سنجش کمی و کیفی آنزیم های دخیل در مقاومت گیاهان در برابر بیمارگرها شامل آنزیم های پراکسیداز (POX) و پلی فنل اکسیداز (PPO) علیه ویروس موزاییک خیار پس از تیمار با عصاره خام گیاه مورد، ارزیابی شد. برای این منظور عصاره های آبی و الکلی گیاه مورد با استفاده از دستگاه سوکسله عصاره گیری و گیاهچه های خیار در مرحله دو برگی با نمونه ویروس موزائیک خیار (CMV) بصورت مکانیکی مایه زنی شدند. دو روز بعد از مایه زنی گیاهچه های خیار با ویروس موزائیک خیار، تیمار آنها با غلظت های ppm 100، ppm200، ppm300 و ppm 500 عصاره های آبی و الکلی گیاه مورد انجام شد. تیمار نمونه ها با اضافه نمودن مستقیم عصاره به خاک گلدان ها صورت پذیرفت و از گیاه های سالم و آلوده به CMV که عصاره های آبی و الکلی مورد به آن اضافه نشده بود به عنوان شاهد استفاده شد. فعالیت آنزیم های پراکسیداز و پلی فنل اکسیداز در زمان های 3، 7 و 14 روز پس از اضافه شدن عصاره ها مورد ارزیابی قرار گرفتند و با استفاده از آزمون الیزای غیر مستقیم (PTA-ELISA) غلظت پروتئین پوششی ویروس موزائیک خیار در عصاره برگ خیار های تیمار شده مورد بررسی قرار گرفت . نتایج نشان داد که تیمار گیاه خیار آلوده به ویروس موزائیک خیار با عصاره های آبی و الکلی مورد موجب افزایش فعالیت آنزیم پراکسیداز در مقایسه با شاهدهای بدون تیمار سالم و آلوده شده و در روز چهاردهم این فعالیت به حداکثر خود رسیده است. فعالیت آنزیم پلی فنل اکسیداز نیز با اختلاف معنی دار نسبت به شاهدها افزایش تدریجی را نشان داد و در روز چهاردهم به حداکثر میزان خود رسید و غلظت ppm 100 عصاره آبی گیاه مورد و ppm 300 عصاره الکلی گیاه مورد تا 14 روز بعد از اضافه شدن به نمونه های آلوده تا 3 برابر غلظت پروتئین های ویروس موزائیک خیار را کاهش داده است. الکتروفورز پراکسیداز نمونه های تیمار شده با عصاره، الگوی ایزوزایمی متفاوتی را در مقایسه با شاهد و گیاه سالم نشان داد. همچنین الگوی مذکور بین نمونه های تیمار شده با عصاره های الکلی و آبی متفاوت بود. در مجموع نتایج حاکی از افزایش فعالیت آنتی اکسیدانی در نمونه های تیمار شده با عصاره مورد در مقایسه با نمونه های سالم و آلوده به CMV، تیمار نشده با عصاره های خام گیاه مورد می باشد که می تواند منجر به افزایش مقاومت گیاه های خیار به آلودگی CMV شود.
