نیترات ناشی از فرونشست کودهای شیمیایی، پساب کارخانه ها و نشت فاضلاب به آب‌های زیرزمینی یکی از مهمترین مشکلات زیست محیطی عصر حاضر است. بالا بودن نیتریت و نیترات در رژیم غذایی عامل اصلی سرطان‌های بخش فوقانی دستگاه گوارش مخصوصا سرطان معده، مری و کیسه صفرا شناخته شده است. برخی باکتری‌ها توانایی انجام همزمان نیتریفیکاسیون هتروتروف و دنیتریفیکاسیون هوازی را دارند. این باکتری‌ها نقش بسزایی در حذف بیولوژیکی ترکیبات مضر نیتروژن‌دار را دارند، در تعدادی از این باکتری‌ها ویژگی افزایش دهندگی رشد گیاه و همچنین کنترل عوامل بیماریزای گیاهی به اثبات رسیده است. در این پژوهش به منظور جداسازی این باکتری‌ها نمونه برداری مختلفی از نمونه‌های خاک ریزوسفر، آب و پساب خروجی پتروشیمی واحد اوره و آمونیاک جمع آوری شده و جهت دستیابی به باکتری‌های مقاوم به نیترات و آمونیوم نمونه ها در محیط کشت نمک‌های معدنی آمونیوم و نیترات در غلظت‌های 100 تا 3500 پی‌پی‌ام کشت گردید. از بین 545 نمونه جداسازی شده 82 جدایه قابلیت رشد بر روی محیط کشت حداکثر غلظت آمونیوم و 47 جدایه توانایی احیای نیترات را داشتند. ارزیابی افزایش رشد گیاه توسط جدایه های انتخابی باکتری به روش آغشته سازی بذر با سوسپانسیون 109×1 سلول باکتری در گلخانه در قالب طرح کرت‌های کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. تعداد 25 جدایه از باکتری‌های احیاء کننده نیترات در تیمار بذری به طور معنی‌داری موجب افزایش شاخص‌های رشدی گیاه گوجه فرنگی گردیده و به طور قابل ملاحظه‌ای درصد جوانه زنی بذر و همچنین طول ریشه چه و ساقه چه را در آزمون کشت گیاهچه‌ها درون تشتک پتری افزایش دادند. علاوه بر این تولید متابولیت‌های مختلف نیز مورد بررسی قرار گرفت، در بین جدایه‌های افزایش دهنده رشد گیاه یک جدایه به میزان حداقل، یک جدایه نسبتاٌ کم و دو جدایه حداکثر توان تولید سیانید هیدروژن را داشتند. میزان تولید سیدروفور در جدایه های انتخابی به روش CAS-AD بررسی و پنج جدایه توانایی تولید سیدروفور را داشتند. نتایج حاصل از بررسی قدرت بازداری جدایه‌های انتخابی باکتری از رشد قارچ بیمارگر Fusarium oxysporum f.sp lycopersiciکه یکی از مهمترین و شایع ترین بیماری‌های گوجه فرنگی در مناطق زیر کشت این گیاه محسوب می‌شود در شرایط آزمایشگاه نشان داد که دو جدایه به میزان %69 و %83 توانایی بازدارندگی بالایی نسبت به قارچ عامل پژمردگی فوزاریومی گوجه فرنگی دارند. بخش‌های تکمیلی این پژوهش در دست انجام است.
