پوسیدگی خاکستری ناشی از Botrytis cinerea یکی از مهم ترین بیماری های انگور از نظر اقتصادی در باغ و دوره بعد از برداشت در استان خراسان رضوی است. پوسیدگی خاکستری می تواند باعث ایجاد خسارات در میوه ها و سبزیجات تا 45% شود. B. cinerea به دلیل رشد خیلی سریع و توانایی گسترش یافتن در بین حبه ها حتی در دماهای خنک، یک بیمارگر مخرب می باشد. امروزه، کاربرد قارچ کش ها معمول ترین استراتژی کنترل این بیماری است. اما بدلیل اثرات سوء قارچ کش های شیمیایی و افزایش تقاضای مصرف کنندگان برای محصولات گیاهی ارگانیک، یکی از راهکارهای جایگزین برای این قارچ کش ها، استفاده از عوامل میکروبی مفید می باشد. جدایه های قارچی جنس تریکودرما از میکروارگانیسم های غالب میکروفلور خاک بوده و با مکانیسم های متنوع، بیمارگر های گیاهی را کنترل می کنند. در مطالعه حاضر، تاثیر آنتاگونیستی Trichoderma harzianum TBI و Candida membranifaciens به عنوان عوامل بیوکنترل علیه ایزوله B. cinerea BC91، یک جدایه بیماریزا که قبلا از انگور به دست آمده است، تحت شرایط آزمایشگاهی در محیط کشت سیب زمینی دکستروز آگار و در غالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. بررسی های آزمایشگاهی نشان دادند که T. harzianum و membranifaciens C. از رشد میسلیومی B. cinerea در آزمون کشت متقابل و ترکیبات فرار ممانعت می کند. در آزمون کشت متقابل جدایه آنتاگونیست T. harzianum پس از متوقف کردن رشد بیمارگر به میزان 90% ، شروع به پیشروی، استقرار و اسپورزایی روی میسلیوم های آن نمود و نتایج آزمون ترکیبات فرار نشان داد که این آنتاگونیست، رشد میسلیوم قارچ عامل بیماری را تا 73/6٪ مهار کرده و تولید اسکلروت در محیط کشت را کاهش می دهد. همچنین مخمر C. membranifaciens از نظر تأثیر قدرت رقابت ساپروفیتی درصد بالایی (50%) بازدارندگی علیه B. cinerea داشت ولی تاثیر آنتاگونیستی قابل توجهی در آزمون ترکیبات فرار نداشت. یافته های این پژوهش امکان استفاده از T. harzianum و C. membranifaciens در کنترل و مدیریت پوسیدگی خاکستری انگور را آشکار کرد. با توجه به اثرات زیان بار قارچ کش های شیمیایی برای کنترل این بیماری، استفاده از عوامل میکروبی مفید ضروری به نظر می رسد. لذا به دلیل اهمیت این بیماری و مشکلات مربوط به مدیریت آن، بررسی های لازم در مورد جایگزین های مناسب و بی خطر برای قارچ کش های شیمیایی با استفاده از قارچ کش های زیستی به دست آمده از میکروارگانیسم ها، ضروری به نظر می رسد.
