اثرات شکارگری درون رسته‌ای روی ویژگی های زیستی کفشدوزک Hippodamia variegata در تغذیه از شته های Aphis gossypii و پارازیت شده توسط زنبور Lysiphlebus fabarum

عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران

¹دانشگاه شهیدچمران اهواز

²عضو هینت علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز

³دانشگاه کیوتو ژاپن

شته جالیزAphis gossypii Glover از آفات مهم گیاه خیار در مزارع و گلخانه‌ها می‌باشد. کفشدوزک Hippodamia variegata Goeze و زنبور پارازیتوئید Lysiphlebus fabarum Marshall به عنوان دشمنان طبیعی، نقش مهمی در کاهش جمعیت این آفت دارند. بکارگیری همزمان این دو عامل بیوکنترل در قالب یک برنامه‌ی مدیریت تلفیقی (IPM)، امکان ظهور شکارگری درون رسته‌ای را فراهم می کند. در این مطالعه امکان ظهور این پدیده شکارگری درون رسته‌ای و اثرات احتمالی آن روی شاخص های زیستی مرتبط با کارایی کفشدوزک مانند طول دوره ی لاروی و شفیرگی، وزن بالغین، تعداد تخم و اندازه تخم بررسی شد. عوامل مذکور از موارد مهم تعیین کننده‌ی کنترل کیفی عوامل کنترل بیولوژیک محسوب میشوند، چرا که عملکرد دشمنان طبیعی در طبیعت کاملا به این ویژگی های زیستی وابسته است. در این تحقیق اثرات تغذیه از شته های جالیز پارازیته (72 ساعت قبل)، روی ویژگی های زیستی کفشدوزک H. variegata آزمایش شد. تغذیه ی لاروهای کفشدوزک بلافاصله بعد از تفریخ (47 =n) (از تخمهای همسن) با شته هایی که 72 ساعت از پارازیتیسم آن‌ها گذشته بود، انجام گرفت. این روند تغذیه تا ظهور حشرات کامل و همچنین ده روز پس از آغاز تخم‌ریزی ادامه یافت. لاروهای شاهد نیز از شته های جالیز سالم (مستقر روی برگهای خیار) تغذیه کردند. یک روز بعد از ظهور حشرات کامل، وزن افراد نر و ماده با دقت 0001/0 گرم اندازه گیری شد، سپس در هر پتری یک نر و ماده از تیمار مشابه قرار داده شد و روزانه در دو نوبت تعداد تخمها تا ده روز بعد از آغاز تخم‌ریزی، شمارش گردید (15=n). جهت اندازه گیری اندازه تخمها از تخم های روز دوم، پنجم، هشتم و یازدهم عکسبرداری گردید و مساحت آنها توسط نرم افزار ImageJ محاسبه شد. کلیه آزمایش‌ها در انکوباتور با شرایط دمایی C˚1±25 و رطوبت نسبی 5± 65% و دوره روشنایی: تاریکی 8:16 انجام شد. تجزیه واریانس داده‌ها با آزمون آنوا یکطرفه و توسط نرم‌افزارSPSS انجام گرفت. نتایج نشان داد که طول دوره ی لاروی و شفیرگی کفشدوزکهای پرورش یافته روی شته های پارازیته (به ترتیب با میانگین های0/10±142/63و 0/04±72/12 ساعت) به طور معنی داری در مقایسه با کفشدوزک های پرورش یافته روی شته های سالم (به ترتیب با میانگین های0/16±147/76و 0/06±76/95 ساعت) کمتر بود، همچنین اندازه ی تخم های کفشدوزک های تیمار نسبت به کفشدوزک های شاهد (پرورش یافته روی شته های سالم) با اختلاف معنی داری بزرگتر بود (به ترتیب با میانگین های0/002±0/3080 و 0/003±0/2999 میلی‌متر). اما وزن بالغین و همچنین تعداد تخم های گذاشته شده میان کفشدوزک های تیمار و شاهد اختلاف معنی داری مشاهده نشد.

شکارگری درون رسته‌ای؛ شته جالیز؛ طول دوره ی نابالغ؛ تعداد تخم؛ اندازه تخم