بررسی قارچهای همراه با نماتدهای سیستی غلات از مزارع گندم استان خوزستان
علیرضا احمدی، مهدی شتاب بوشهری و هاجر صالحی کهریز سنگی
مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، اهواز ، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی ایران
پست الکترونیکی نویسنده مسئول: alirahmadi2000@gmail.com
چکیده:
استان خوزستان از نظر تولید غلات در کشور در سال های اخیر جایگاه دوم تولید را دارد. نماتدهای سیستی غلات (گونه های Heterodera avenae و H. filipjevi) از مهمترین نماتدهای خسارتزای گندم و جو در جهان می باشند که اخیراً در 38 درصد از مزارع گندم و جو استان خوزستان با متوسط جمعیت 280 تخم و لارو در یکصد گرم خاک مشاهده شده اند. قارچ های متنوعی در خاک تخمها و سیست های نماتدها را مورد حمله قرار می هند در راستای توجه به دشمنان طبیعی نماتدها بررسی هایی درخصوص شناسایی عوامل قارچی انگل نماتدهای سیستی غلات صورت گرفت. به همین منظور در طی سال های 95-1393 ،76 نمونه خاک و ریشه از مزارع گندم استان خوزستان و از شهرستانهای اندیمشک، اهواز، ایذه، باغملک، بستان، بهبهان، خرمشهر، دزفول، رامشیر، رامهرمز، سوسنگرد، شوش، شوشتر، و گتوند نمونه برداری گردید. در آزمایشگاه سیست های نماتد با استفاده از قیف فنویک (Fenwick, 1940) جداسازی شده و پس از ضد عفونی سطحی با هیپو کلرور سدیم 1 درصد و جنتومایسین 100 پی پی ام و شستشو با آب مقطر سترون در زیر هود سترون بر روی محیط کشتهای آب آگار(WA) 5/1 درصد و آرد ذرت آگار 7/1 درصد (CMA) حاوی آنتی بیوتیک کشت داده شدند. `پتری های کشت داده شده به مدت هفت تا ده روز در انکوباتور با دمای 25 درجه سانتیگراد نگهداری شدند. سپس جدایه های قارچی به دست آمده خالص سازی و مورد بررسی های ماکروسکوپی و میکروسکوپی قرار گرفتند. نتایج بدست آمده نشان داد که در میان87 جدایه قارچی خالص سازی شده از سیست و تخم نماتد ها، بیشترین فراوانی جدایه های قارچی مربوط به جنس Fusarium با 46 درصد و کمترین آن به جنس Spadicoides با 3/2 درصد مرتبط بود. فراوانی جنس‌های قارچی دیگر شامل Paecilimyces، Penicillium، Alternaria، Ulocladium، Chaetomium، Macrophomina و Lecanicillium به ترتیب به میزان 24/17، 2/9، 7، 8/5، 6/4، 4/3 و 5/3 درصد بود. تعدادی از گونه های شناسایی شده شامل F.solani, F.oxysporum, F.dimerum F.chlamydosporum, F.bemiforme, F.nygamai, F.equiseti, A.alternata, .C.globosum, U.atrum, U.chartarum , L.fungicola, P.expansum, P.victoria , M.phaseoli و S.atra بودند که تعدادی از آنها برای اولین بار از این گروه از نماتدها در کشور گزارش می شوند.
