بید چغندرقند یا لیتا Scrobipalpa ocellatella از مهم ترین آفات چغندر قند در تمامی نواحی چغندر کاری ایران، پراکنش جهانی داشته و از بسیاری کشورها گزارش شده است. حشرات کامل تخم های خود را در جوانه مرکزی قرار داده و لاروها (بعد از تفریق تخم) از آنجا تغذیه میکنند. خسارت آفت نه تنها بطور مستقیم بر کاهش محصول و عیار قند، بلکه بطور غیر مستقیم (با ایجاد شرایط مناسب) سبب نفوذ و گسترش بیماری های قارچی (حتی در زمان سیلو شدن) میگردد. این آفت چند نسلی بوده و در شرایط کشور ما بین 3 الی 6 نسل در سال دارد. میزان آلودگی مزارع چغندر قند به این آفت در سالهای مختلف متفاوت و از20 تا 25 درصد گزارش شده است. در حالیکه میزان خسارت آفت بر عملکرد از 3/2 تا 8/3 تن در هکتار و درصد کاهش عیار قند استحصالی بین 5/0 تا 15/1 برآورد شده است. این اختلاف خسارت نه تنها تحت تاثیر شرایط اقلیمی بلکه ممکن است ناشی از کشت ارقام مختلف چغندر قند در مناطق مختلف کشور باشد. لذا برای بررسی میزان آلودگی ارقام و ژنوتیپ های مختلف چغندر قند به این آفت در شرایط طبیعی, آزمایشی در قالب یک طرح بلوک کامل تصادفی با 24 تیمار (ژنوتیپ) و 4 تکرار در منطقه کرج انجام شد. نمونه برداری در سه نوبت (15 مرداد، ۱۵ شهریور و ۱۵ مهر ماه) با قطع 12بوته ها از محل طوقه از هر تکرار برای ژنوتیپ مختلف صورت گرفت. نمونه ها بطور جداگانه و به آرامی درون کیسه پلاستیکی قرار داده شده و به آزمایشگاه منتقل شدند. سپس تعداد لاروهای موجود بر روی هر نمونه به کمک استرومیکروسکوپ و لوپ دستی شمارش و ثبت گردید. تجزیه و تحلیل آماری داده ها، وجود اختلاف معنی دار در سطح 5%) بین میانگین تعداد لاروهای ثبت شده برای ژنوتیپ های مختلف را نشان داد. مقایسه میانگین تیمارها نشان داد که بیشترین تعداد لارو در بوته، برای واریته های SBSI 029 و SBSI 019 (به ترتیب 25/5 و 62/4) به ثبت رسیده است (گروه حساس). در حالیکه واریته های رزیر، دوروتی و لاین پدری “جلگه” (به ترتیب با 25/4 ، 87/3 و 75/3 عدد لارو در هر بوته( در گروه نیمه مقاوم قرار گرفتند. سرانجام، کمترین میانگین ها مربوط به واریته 7K43 و لاین پدری 016 (به ترتیب با 2 و 87/1 عدد لارو( در هر بوته به ثبت رسید (گروه مقاوم). بر این اساس می توان گفت که فعالیت لاروهای بید چغندر قند بر روی ارقام مختلف چغندرقند متفاوت است و باید در انتخاب رقم برای کشت در هر منطقه و برنامه های به نژادی مد نظر قرار گیرد.
