قارچ Aspergillus parasiticus Spear از جمله قارچهای تولیدکننده آفلاتوکسین می‌باشد. این قارچ از طریق رشد و تولید آفلاتوکسین روی مواد غذایی و محصولات کشاورزی باعث بوجود آمدن ضرر و زیانهای اقتصادی و تغذیه ای قابل ملاحظه‌ای می‌شود. تولید متابولیتهای ثانویه توسط قارچ‌ها که آفلاتوکسین‌ها جزئی از آن‌هاست به میزان زیادی تحت تأثیر عوامل و تنش‌های محیطی می‌باشد. لذا تحقیق حاضر با هدف بررسی تأثیر عوامل محیطی از قبیل دما، رطوبت و pH روی تولید آفلاتوکسین در قارچ A. parasiticus (جدا شده از بسترهای خوراک مرغداری) بر بستر ذرت اجرا شد. بدین منظور ابتدا قارچ موردنظر روی محیط کشتهای آب –آگار و PDA به روش تک اسپور کردن خالصسازی شد. سپس روی بستر ذرت به مدت هفت روز کشت و در طی این مدت تحت تیمارهای دمایی، رطوبت و pH در قالب طرح کاملاً تصادفی و در چهار تکرار قرار گرفت. سپس آفلاتوکسین‌های تولیدی قارچ توسط حلالهای استونیتریل و متانول و موادی از قبیل رزین کاتیونی و آلومینیا کربن در ستون تصفیه بورتی استخراج و خالص شدند و در دمای 20- درجه سلسیوس نگهداری شدند. با استفاده از سه روش محیط کشت نارگیل-آگار، TLC و HPLC میزان کمی و کیفی آفلاتوکسین تولیدی توسط این قارچ سنجیده شد. نتایج این پژوهش مشخص کرد پرگنه این قارچ روی محیط کشت نارگیل-آگار و در زیر نور UV خاصیت تولید فلورسانس دارد که این خاصیت نشان‌دهنده توانایی این قارچ در تولید آفلاتوکسین می‌باشد. نتایج اولیه سنجش آفلاتوکسین توسط دستگاه HPLC نشان داد قارچ A. parasiticus چهار نوع آفلاتوکسین B1، B2، G1 و G2 را تولید می‌کند و آفلاتوکسین B1 و G2 به ترتیب بیشترین و کمترین میزان آفلاتوکسین تولید شده به‌وسیله این قارچ بود. همچنین بیش از 60 درصد از کل آفلاتوکسین‌های تولیدی مربوط به نوع B1 بود. درنهایت مشخص شد بهترین شرایط محیطی برای تولید آفلاتوکسین توسط قارچ A. parasiticus دمای 28 درجه سلسیوس، رطوبت 27 درصد بذر ذرت و 6 =pH است که به‌طور میانگین در هر شرایط به ترتیب 14/2، 03/2، 06/2 میکروگرم در میلی‌لیتر آفلاتوکسین تولید شد. همچنین دماهای زیر 18 و بالای 31 درجه سلسیوس و رطوبتهای خشک و زیر 15 درصد بذر ذرت به‌طور معنیداری تا سطح یک درصد باعث کاهش تولید آفلاتوکسین در این قارچ شد. بنابراین در نتیجه اجرای این تحقیق و با مشخص شدن میزان تاثیر شرایط محیطی روی تولید تولید آفلاتوکسین توسط این قارچ، میتوان تولید آفلاتوکسین این قارچ را به حداقل رساند و از صدمات و خسارات آن روی محصولات و مواد غذایی بخصوص مواد انباری تا حدود زیادی جلوگیری و پیشگیری به عمل آورد.
