کنه زرد نیشکر Oligonychus sacchari Mc Gregor (Acari: Tetranychidae) یکی از آفات مهم نیشکر در ایران محسوب میشود. این آفت در ماههای گرم سال و در تمام مزارع نیشکر شمال و جنوب استان خوزستان مشاهده میشود. رنگ کنه بالغ زرد مایل به سبز و کنه نر کوچکتر از کنه ماده است. تغذیه کنه از شیره سلولی و در قسمت زیرین برگ نیشکر است. خسارت ناشی از فعالیت این آفت در حالتهای شدید سبب خشک شدن کل برگ و در حالتهای خفیفتر سبب کلروزه شدن برگ میگردد. علاوه بر تغذیه مستقیم از شیره گیاهی، اختلال در فرآیند فتوسنتز و رشد گیاه، یکی دیگر از تاثیرات ناشی از فعالیت آفت مذکور است. با توجه به همزمانی فعالیت این آفت با دورهای که گیاه نیشکر میتواند حداکثر رشد را داشته باشد، آگاهی از نحوه فعالیت و اثرات ناشی از آن روی گیاه نیشکر از اهمیت خاصی برخوردار است. در این تحقیق تغییرات شاخص سبزینگی گیاه نیشکر در زمان آلودگی به آفت مذکور مورد بررسی قرار گرفت. در هر مرحله نمونهبرداری تعداد 60 گیاه نیشکر به صورت تصادفی از حاشیه مزرعه انتخاب شد. تعداد کل برگها، تعداد برگهای خشک، کلروزه و سبز ثبت گردید. برای محاسبه شاخص سبزینگی به برگ خشک عدد صفر، به برگ کلروزه عدد پنج و به برگ سبز عدد 10 اختصاص داده شد. مجموع حاصلضرب تعداد هر کدام از برگهای خشک، کلروزه و سبز در عدد اختصاص یافته به آنها، به روی حاصلضرب تعداد کل برگها در عدد 10، تقسیم و شاخص سبزینگی برای هر گیاه تعیین شد. حداقل شاخص سبزینگی صفر و حداکثر آن یک میتواند باشد. بازه زمانی ثبت تغییرات این شاخص، اوایل تیرماه لغایت اوایل مهرماه سال 1393 بود. تحقیق در شرایط مزرعهای و در کشت و صنعت نیشکر دعبل خزاعی و روی واریته تجاری SP70-1143، در مزرعه کشت جدید، صورت گرفت. بر اساس نتایج حاصل، شاخص سبزینگی در اوایل تیرماه 75/0 و در اوایل مهرماه 56/0 ثبت شد. از اوایل تیرماه تا انتهای تیرماه شاخص سبزینگی دارای روند نزولی میباشد؛ در نیمه تیرماه این شاخص 52/0 و در اواخر تیرماه 47/0 ثبت گردید. از انتهای تیرماه به بعد شاخص سبزینگی، به دلیل کاهش جمعیت کنه نیشکر، روند صعودی را طی میکند. در محدوده اوایل تیرماه تا اواخر تیرماه تغییرات کاهش شاخص سبزینگی بسیار مشخص میباشد. نتایج حاضر نشان میدهد که هر گونه عملیات مدیریت جمعیت آفت مذکور، میبایست در زمان مناسب انجام گیرد؛ به عبارت دیگر باید قبل از اینکه آفت مذکور جمعیت و خسارت خود را افزایش دهد عملیات کنترلی علیه آن صورت پذیرد.
