بیماری کپک سبز با عامل (Penicillum digitatum) به عنوان خسارت زاترین عامل بیماری در طول دوره انبارمانی مطرح می‌باشد. استفاده از ترکیبات شیمیایی مصنوعی برای کنترل پوسیدگی کپک سبز در محصولاتی که به مصرف مستقیم انسان می‌رسند، دارای محدودیت-هایی است. بنابراین استفاده از روش‌های غیرشیمیایی و سالم برای کنترل محصولات باغبانی ضروری می‌باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی کنترل پوسیدگی ناشی از قارچ پنی‌سیلیوم دیجیتاتوم و فعالیت آنتی اکسیدانهای دفاعی با استفاده از پرتو فرابنفش سی در طول موج 254 نانومتر در میوههای پرتقال پس از برداشت انجام گرفت. برای این منظور تعدادی میوه آلوده به آزمایشگاه منتقل گردید. پس از کشت نواحی آلوده بر روی محیط کشت سیب زمینی دکستروز آگار (PDA) و جداسازی، خالص سازی و شناسایی قارچ پنی‌سیلیوم دیجیتاتوم انجام شد. سپس سوسپانسیون اسپوری با غلظت 106 اسپور بر میلی لیتر تهیه و در میوههای پرتقال که در ناحیه استوایی آنها 4 زخم ایجاد شده بود، و به هر زخم با حجم 50 ماکرولیتر بر سوسپانسیون اسپوری تلقیح گردید و 24 ساعت پس از آلوده سازی نمونه ها، تحت تابش در دزهای (75/0، 5/1 و 3 کیلوژول بر مترمربع) قرار گرفتند. در این آزمایش میوههای آلوده به قارچ بدون تیمار با پرتو نیز به عنوان تیمار شاهد مورد استفاده قرار گرفت. آزمایشات در قالب طرح کاملا تصادفی (CRD) با سه تکرار به ازای هر تیمار و 3 میوه به ازای هر تکرار انجام پذیرفت. جهت ارزیابی شاخص آلودگی، مساحت پوسیدگی به مدت 15 روز اندازه گیری شد. جهت ارزیابی فعالیت کمی آنزیم‌های پراکسیداز، کاتالاز و پلی فنل اکسیداز، در زمان‌های 24، 48 و 72 ساعت پس از پرتوتابی، از گروه‌های تیمار شده و شاهد پالپ جدا گردیده و استخراج عصاره آنزیمی از نمونه میوه‌ها انجام شد و جذب واکنش رنگزایی در طول موج‌های مختص هر آنزیم در دمای 25 درجه سانتیگراد در دستگاه اسپکتروفتومتر یادداشت برداری شد. جهت سنجش فعالیت اختصاصی آنزیم‌ها با اندازه گیری غلظت پروتیین تام نمونه‌ها بر اساس روش برادفورد انجام شد. نتایج نشان داد که تیمار فرابنفش سی باعث کاهش رشد قارچ عامل بیماری شده به طوری که اختلاف معنی داری بین مساحت پوسیدگی میوههای تیمارشده در مقایسه با میوههای شاهد داشتند و میوههای پرتوتابی شده با دز 75/0 کیلوژول بر مترمربع آلودگی کمتری نسبت به دیگر دزهای پرتوتابی داشتند. همچنین کاهش میزان فعالیت آنزیم‌های پراکسیداز، کاتالاز و پلی فنل اکسیداز در میوههای تیمار شده در مقایسه با میوههای شاهد مشاهده شد. در نهایت به نظر می‌رسد که بازدارندگی پرتو از گسترش بیماری از طریق به تاخیر انداختن دوره پیری میوه با کاهش فعالیت آنزیم‌های دفاعی و تاثیر مستقیم بر کاهش فعالیت قارچ عامل بیماری می‌باشد. طبق نتایج می‌توان نتیجه گرفت که تابش فرابنفش سی در شدت‌های بهینه می-تواند جایگزین مواد شیمیایی به خصوص قارچ کشها در انبارمانی محصولات باغبانی بشود.
