مقایسه جمعیت زمستان گذران و فعال کرم خاردار پنبه Earias insulana Boisduval. (Lep.: Noctuidae) در روش های کشت بی خاک ورزی نسبت به کم خاک ورزی و مرسوم در استان فارس
کرم خاردار پنبه Earias insulana Boisduval. از آفات کلیدی در مزارع پنبه استان فارس است. این آفت با تغذیه از گل و قوزه پنبه عملکرد را به طور مستقیم مورد هدف قرار داده و موجب خسارات جدی می شود. با توجه به اینکه این آفت زمستان را بصورت شفیره در بقایای گیاهی می گذراند، این نگرانی وجود دارد که در روش های با کشت بی خاک ورزی جمعیت زمستان گذران این آفت (شفیره ها) دچار آسیب نشده و در سال آتی طغیان نماید. در اثنای سال های 1393- 1394 برای اجرای این پژوهش از طرح یک بار خرد شده نواری ( استریپ پلات) در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار استفاده شد. فاکتور عمودی روش های خاک ورزی در سه سطح شامل: 1- کشت بی خاک ورزی 2- کشت کم خاک ورزی با دستگاه خاکورز مرکب 3 - کشت مرسوم با شخم. فاکتور افقی شامل روش های کنترل با آفت در سه سطح شامل: 1- روش کنترل متداول با استفاده از سموم شیمیایی 2- استفاده از تله های فرومون جنسی 3- شاهد (بدون کنترل). در پلات کنترل شیمیایی، سم لاروین به میزان یک کیلوگرم در هکتار و زمانی که آفت به نرم مبارزه رسید استفاده شد. یک روز قبل از سم پاشی و به ترتیب 3، 7، 10 و 20 روز پس از سم پاشی مجدداً از این پلات ها آماربرداری انجام و در هر نوبت تعداد یکصد گل و غوزه به طور تصادفی از خطوط میانی پلات مورد معاینه قرار گرفته و میزان درصد آلودگی مشخص شد. از شهریور تا دی ماه در پلات های با کنترل فرومونی از تله های سطلی به تعداد 20 تله در هکتار با ارتفاع 5/1 متری از سطح زمین استفاده شد. میزان شکار شب پره ها به صورت هفتگی ثبت گردید. همچنین درصد آلودگی با شمارش هفتگی صد عدد گل، قوزه و غنچه آلوده از بوته های خطوط میانی انجام و تعیین شد. پس از برداشت محصول در زمستان، (نیمه اول اسفند ماه) تعداد شفیره های سالم در هر چهار متر مربع مساحت محصور شده شمارش شدند. نتایج نشان دادند که میزان آلودگی در تیمارهای کنترل شیمیایی، کنترل فرومونی و شاهد به ترتیب 75/13، 41/6 و 58/77 درصد بودند. میزان آلودگی در تیمارهای کشت مرسوم، کم خاک ورزی و بی خاک ورزی به ترتیب 4/32 ، 32/33 و 6/31 درصد و میزان ذخائر زمستانی آفت در این تیمارها به ترتیب 75/3، 83/4 و 8 شفیره در هر چهار متر مربع بودند. به طور کلی می توان نتیجه گرفت که اگر در سیستم های بی خاک ورزی برای کنترل این آفت، از تله های فرومونی جنسی با روش شکار انبوه استفاده شود درصد آلودگی افزایش نخواهد یافت.
