بررسی تأثیر دو آفت کش گیاهی سیترال® و تنداکسیر® در مقایسه با حشره‌کش شیمیایی ایمیداکلوپرید روی شته سبز گردو Chromaphis juglandicola در شهرستان خرم آباد
شته سبز گردو، (Chromaphis juglandicola Kaltenbach (Hom.: Aphididae Kaltenbach یکی از آفات درختان گردو می‌باشد که با مکیدن شیره نباتی در سطح زیرین برگ‌ها خساراتی به محصول گردو وارد می‌آورد. از این رو باغداران هر ساله برای کنترل این آفت از حشره‌کش‌های شیمیایی مختلفی استفاده می‌کنند. با هدف توسعه مصرف آفتکشهای غیر شیمیایی در باغات گردو؛ در آزمایشی تأثیر دو آفت‌کش گیاهی سیترال® و تنداکسیر® روی شته سبز گردو در شرایط صحرایی در سال 1394 در یک باغ گردو در شهرستان خرم آباد (استان لرستان) مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش بر اساس طرح بلوک‌های کاملاً تصادفی با 4 بلوک و 4 تیمار و هر تیمار شامل یک درخت تعیین شد. تیمارهای آزمایشی شامل آفت‌کش گیاهی سیترال® %80 EC (حاوی عصاره پوست مرکبات) ساخت شرکت کیمیاسبزآور و آفت‌کش گیاهی تنداکسیر® % 85 EC (حاوی مخلوط عصاره گیاه سیر و عصاره گیاه فلفل قرمز تند) ساخت شرکت کیمیاسبزآور با غلظت 2 لیتر در هزار در مقایسه با حشره‌کش شیمیایی ایمیداکلوپرید % 35 SC (کنفیدور®) ساخت شرکت بایر با غلظت 400 میلی لیتر در هزار و شاهد (محلول‌پاشی با آب) بودند. برای تخمین جمعیت پوره شته سبز گردو به طور تصادفی تعداد 10 عدد برگچه از چهار جهت درخت چیده شد و تعداد پوره در یک روز قبل از محلول‌پاشی، و 3، 7، 14 و 21 روز بعد از محلول‌پاشی مورد شمارش قرار گرفت. محلول پاشی با سمپاش تلمبه‌ای انجام و آنالیز آماری با استفاده از نرم افزار SAS صورت گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد بین آفتکشهای مورد استفاده تفاوت معنی داری وجود نداشته و هر دو آفت‌کش گیاهی باعث کاهش جمعیت پوره شته سبز گردو شده، به طوریکه آفت‌کش گیاهی سیترال® کارایی بهتری برای کنترل این آفت داشته و موجب کاهش جمعیت پوره به 86/49، 82/47، 95/73 و 94/52 درصد به ترتیب در زمان‌های 3، 7، 14 و 21 روز پس از محلول پاشی شد. آفت‌کش گیاهی تنداکسیر® باعث کاهش جمعیت پوره به 72/75، 58/33، 87/30 و 91/73 درصد به ترتیب در زمان‌های 3، 7، 14 و 21 روز پس از محلول‌پاشی شد. حشره‌کش ایمیداکلوپرید باعث کاهش جمعیت پوره به 89/80، 94/57، 82/23 و 98/75 درصد به ترتیب در زمان‌های مورد آزمایش شد. این در حالی است که در تیمار شاهد 37/25، 44/10، 63/51 و 57/42 درصد کاهش جمعیت پوره به ترتیب در زمان‌های مورد آزمایش مشاهده شد. بدین ترتیب آفتکشهای گیاهی سیترال® و تنداکسیر® که کارایی مناسبی در کاهش تعداد پوره داشتند و دوامشان در حد سموم شیمیایی است، را می‌توان در راستای برنامه‌های مدیریت تلفیقی آفات و تولید محصول سالم و ارگانیک برای کنترل شته سبز گردو مورد استفاده قرار داد.
