1گروه گیاهپزشکی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری
2ساری،دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، گروه گیاهپزشکی
3ندارد
چکیده
جنگل‌های شمال کشور جزو جنگل‌های پهن‌برگ خزان‌کننده هستند و با قدمتی بیش از یک میلیون سال جزو جنگل‌های کهن دنیا محسوب میشوند. گونه بلندمازو (Quercus castaneifolia C.A. Mey) فراوان‌ترین و با ارزش‌ترین گونه بلوط در جنگل‌های شمال البرز و مختص جنگل‌های جنوب دریای خزر و قفقاز میباشد. گونه بلند مازو جزو درختان پهن برگ است و در اکثر ماه های سال دارای برگ های سبز تیره و براق میباشد و قبل از ریزش به برنزی تیره و قهوه ای، تغییر رنگ پیدا میکنند. گونه بلندمازو تا ارتفاع بالغ بر 50 متر رشد میکند و شاخه های افقی آن به طور قابل توجهی از ارتفاعات پایین تنه منشعب میشوند. شاخه های جوان نرم و پوشیده از کرک میباشند. طی بازدیدهایی که در دی ماه سال 1394 از پارک جنگلی شهید زارع ساری به عمل آمد، نمونه هایی با اندام قارچی از روی شاخه های افتاده بلندمازو جمع آوری گردید. بر روی پوست میزبان اندامهایی به قطر 2 میلی متر، گرد، برجسته و سیاهرنگ به صورت پراکنده قرار داشتند که با شکافتن این اندام برجسته پریتس ها مشاهده شدند. براساس ویژگی های مورفولوژیکی و کلید شناسایی معتبر (Cramer, 1978) گونه Diatrypella quercina شناسایی گردید. این گونه قارچی جزو قارچ های پوساننده چوب میباشد و به عنوان گونه جدیدی برای فلور قارچهای ایران گزارش میشود. فرم غیر جنسی این گونه Libertella quercina می باشد که بر روی نمونه مورد بررسی یافت نشد.جنس Diatrypella متعلق به شاخه آسکومیکوتا، زیر شاخه Pezizomycotina، رده Sordariomycetes، راسته Xylariales، خانواده Diatrypaceaeمیباشد. راسته Xylariales حدود 800 گونه قارچی را در بر میگیرد که برخی از این گونه ها انگل گیاهان بوده و برخی از آنها پوده رست هستند و یا بر روی فضولات فعالیت میکنند و گروهی دیگر از گونه های این راسته در لانه مورچه ها و موریانه ها رشد میکنند. اکثر قارچ های این راسته چوب زی هستند که معمولا فرم غیرجنسی آنها به صورت اندوفیت چوب درختچه ها و درختان شناسایی گردیده است. گونه های خانواده Diatrypaceae گسترش وسیعی دارند و بر روی پوست و چوب مرده بسیاری از گیاهان، در اکثر مناطق جهان گزارش گردیده اند. از خصوصیات مورفولوژیکی مهم و اساسی این خانواده میتوان به آسکوکارپ پریتیسیومی جاسازی شده در داخل استرومای معمولا سیاه رنگ ، آسک دارای گردن بلند و آسکوسپورهای سوسیسی شکل اشاره نمود. مشخصات مورفولوژیکی Diatrypella quercina بدین شرح میباشد: استروما در حدود 2 میلی متر، به رنگ قهوه ای تیره، آسکها سیلندری شکل و چند اسپوری. آسکوسپورها سوسیسی شکل، خمیده، 3-5/2× 13-8 میکرومتر، به رنگ قهوه ای روشن. این گونه از روی بلند مازو Quercus castaneifolia برای اولین بار از ایران گزارش میگردد.
