کنترل زراعی یکی از ارزانترین روش های مقابله با آفات است که با استفاده از روش های مختلف قابل اجرا است. یکی از این روش ها که در سال های اخیر رواج پیدا کرده، کشت مخلوط است که مجموعه ای از اهداف کشاورزی پایدار شامل افزایش تنوع، کاهش مصرف سموم شیمیایی و کاهش جمعیت و تنوع آفات را تامین می نماید. بر این اساس کشت مخلوط زیره سبز Cuminum cyminum L. و باقلا Vicia faba L. در دو سال زراعی در اراضی دانشگاه تبریز اجرا شد. آزمایش مزرعه ای به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی در 3 تکرار انجام شد. 5 نوع سیستم کشت زیره سبز و باقلا با الگوی زیره سبز خالص(A1) ، باقلای خالص(A2) ، 1 ردیف باقلا و 1 ردیف زیره سبز(B1)، 1 ردیف باقلا و 2 ردیف زیره سبز (B2)، 2 ردیف باقلا و 1 ردیف زیره سبز (B3) بودند. در 2 مرحله فنولوژیکی باقلا (گل دهی و تشکیل غلاف) و جمغیت کل شته باقلا و دشمنان طبیعی آن ارزیابی شد. نتایج نشان داد تراکم جمعیت شته باقلا در 2 سال متوالی در کشت مخلوط باقلا کمتر از کشت خالص باقلا بود. در پایان مرحله گلد دهی تراکم جمعیت شته در کشت های مخلوط B1، B2، B3 نسبت به کشت خالص باقلا به ترتیب برابر 62%، 43%، 41/1% کاهش نشان داد. در مرحله تولید غلاف باقلا نیز میزان کاهش تعداد شته در تیمارهای B1، B2، B3 نسبت به کشت خالص باقلا به ترتیب 78/7%، 64/6%، 56/1% بود. در کشت مخلوط باقلا میزان شکارگرها بیشتر از کشت خالص باقلابود. در مرحله گل دهی حداکثر تعداد بالتوری سبز Chrysopa carnea stephens در تیمار B1و کم ترین تعداد بالتوری مربوط به کشت باقلا خالص بود. در این مرحله کشت مخلوط B1با میانگین 10/1 کفشدوزک 7 لکه ای Coccinella septempunctata L. در متر مربع دارای بیشترین تعداد بود که با سایر تیمارها اختلاف معنی داری نشان داد. در مرحله تشکیل غلاف باقلا تعداد بالتوری سبز و کفشدوزک در متر مربع کاهش جزیی نشان داد که ناشی از پایان مرحله گرده افشانی است زیرا گرده نیز به عنوان منبع غذایی شکارگرها محسوب می شود. در هر دو مرحله گل دهی و تشکیل غلاف باقلا، درصد آلودگی و جمعیت کل شته باقلا در کشت های مخلوط نواری کمتر از کشت خالص باقلا بود. با توجه به برتری کشت نواری باقلا و زیره سبز از نظر کاهش جمعیت شته باقلا و افزایش جمعیت دشمنان طبیعی آن که در نهایت منجر به کاهش مصرف سموم شیمیایی و حفظ سلامت محصول خواهد شد، می توان سیستم کشت مخلوط باقلا و زیره سبز B1 را به عنوان الگوی مناسب کشت توصیه کرد.
