به منظور بررسی فون نماتدهای انگل گیاهی جنگلهای شرق استان گیلان، طی سالهای 1394- 1393 نمونههایی از خاک و ریشه گیاهان این مناطق جمعآوری شد. نماتدها با استفاده از روش تلفیقی الک- سانتریوفیوژ و یا روش سینی جداسازی شده و سپس تثبیت و به گلیسیرین خالص منتقل شدند. پس از تهیهی اسلایدهای دائمی از نماتدها، بررسیهای ریختسنجی و ریختشناسی انجام شد. در بین نماتدهای شناسایی شده دو جمعیت از جنسهای Andrássy, 1968 Malenchus و Aphelenchoides Fischer, 1894 جداسازی شد که بر اساس خصوصیات ریختسنجی و ریختشناسی، به ترتیب به عنوان Brzeski, 1988 M. solovjovae و Ibrahim and Hooper, 1994 A. varicaudatus شناسایی شدند. گونههای جنس Malenchus دارای شیارهای عرضی کوتیکولی برجسته هستند. سطوح جانبی در برخی گونهها دارای دو شیار و یک نوار طولی است که با میکروسکپ الکترونی روبشی تعداد زیادی شیارهای طولی بسیار ظریف مشاهده میشود. در برخی گونه ها دارای چهار یا شش شیار طولی است. سر بلند که در بخشهای پشتی- شکمی تا حدی مسطح شده با 4-6 شیار عرضی ظریف، شکاف تناسلی در یک حفره بدنی واقع شده و دارای پروفاسمید پشتی- نیمه جانبی میباشند که تقریبا به اندازهی عرض بدن جلوتر از شکاف تناسلی قرار دارد. گونهی M. solovjovae به واسطهی داشتن دو شیار طولی در سطوح جانبی، حلقههای عرضی کوتیکولی به پهنای 0/2-5/2 میکرومتر در ناحیهی اسپرماتکا، محل شروع خطوط جانبی (از ناحیه استایلت)، اندازه استایلت (0/8-5/9 میکرومتر)، موقعیت قرار گرفتن پروفاسمید (2-9 حلقه جلوتر از شکاف تناسلی) و تعداد حلقههای موجود بین شکاف تناسلی و مخرج (27-36 حلقه)، از سایر گونههای این جنس متمایز میشود. این گونه شباهت زیادی به Andrássy, 1981 M. undulatus دارد ولی به واسطه پهنای حلقههای عرضی کوتیکولی، موقعیت پروفاسمید و تعداد حلقههای موجود بین شکاف تناسلی تا مخرج از آن متمایز میشود. گونهی A. varicaudatus به واسطهی داشتن چهار شیار طولی در سطوح جانبی، استایلت 12-14 میکرومتر و تنوع در انتهای دم از سایر گونههای جنس Aphelenchoides متمایز میشود. دم در مادههای این گونه تنوع زیادی دارد (مخروط ساده با ماکرون انتهایی، مخروطی با دو برآمدگی مثلثی شکل یا دو شاخه با یک ماکرون شکمی بلند انتهایی). این گونه شباهت زیادی به Imamura, 1931 A. bicaudatus دارد که با شکل انتهای دم و سایر ویژگیهای ریختسنجی از آن متمایز میگردد. دو گونهی M. solovjovae و A. varicaudatus برای اولین بار از ایران گزارش میشوند.
