آلسترومریا (Alstroemeria spp.) گیاهی است تک لپه از خانواده Alstromeriaceae که به علت تنوع زیاد در رنگ گل و عمر گلدانی طولانی، به عنوان یکی از 10 گیاه زینتی مهم شاخه بریده در جهان محسوب می گردد. ویروس حلقه زرد گوجه فرنگی (TYRV، جنس Tospovirus، خانوادهی Bunyaviridae) یک توسپوویروس جدید و نوظهور در منطقهی یوراسیای میانه ایران محسوب میشود و سبب خسارت شدیدی بر روی گیاهان زینتی از جمله آلسترومریا میشود. ژنوم این ویروس دارای سه قطعه آر.ان.ای به نامهای M، L و S میباشند. آلودگی گیاهان آلسترومریا به این ویروس اولین بار در سال 1388 گزارش گردید. این ویروس دارای دو استرین به نامهای TYRV-t و TYRV-s به ترتیب بر روی گوجه فرنگی و سویا میباشد. براساس اطلاعات موجود، استرین TYRV-t گیاهان آلسترومریا را آلوده میکند. در این مطالعه در سال 1394 نمونه های آلسترومریا با علائمی از قبیل لکه های گرد نکروتیک و رگه های نکروتیک شبه ویروسی در برگ و گلبرگ مشابه به ویروس حلقه زرد گوجه فرنگی از گلخانه های استان های چهار محال و بختیاری و اصفهان جمع آوری گردید. نمونه های آلوده بر روی گیاهان محک مناسب از قبیل Nicotiana benthamiana و Nicotiana glutinosa مایه زنی و از لحاظ بیولوژیکی آلودگی به ویروس در آنها مشخص گردید. با مایه زنی مکانیکی پس از 20 روز علائمی از قبیل موزائیک سیستمیک، زردی و تغییر شکل برگ ها در آنها ظاهر شد پس از استخراج آر.ان.ای از برگ های گیاهان آلوده آلسترومریا به روش لیتیم کلراید، واکنش ترانویسی معکوس با استفاده از آغازگرهای اختصاصی صورت گرفت. سپس ژن نوکلئوکپسید در آنها تکثیر و پس از خالص سازی محصولات واکنش زنجیره ای پلیمراز، برای تعیین ترادف به شرکت ماکروژن کره جنوبی ارسال گردیدند. آنالیز توالی ها با نرم افزار BLAST در سایت NCBI صورت گرفت. نتیجه تعیین ترادف، تکثیر باند مورد نظر مربوط به پروتئین پوششی ویروس را تایید کرد. سپس آنالیز فیلوژنتیکی با استفاده از نرم افزار DNAMAN 4.0 انجام شد. با رسم درخت تبارزایی بر پایه پروتئین نوکلئوکپسید مشخص شدکه جدایه اصفهان با جدایه مشهد بیشترین شباهت را داشته و در یک گروه خواهری قرار می گیرند. جدایه چهار محال و بختیاری در شاخه ای جداگانه و نزدیک به جدایه اصفهان واقع شد. جدایه های آلسترومریا از محلات و گوجه فرنگی از فارس در شاخهای جدا از جدایه مشهد قرار گرفتند. جدایه گوجه فرنگی لهستان در شاخهای بسیار دورتر از جدایههای ایران قرار گرفت. همچنین مشخص شد که جدایه های اصفهان و چهار محال و بختیاری با درصد تشابه بسیار بالا (100-6/99) در گروه استرین TYRV-t قرار گرفتند. براساس اطلاعات موجود، این اولین گزارش از ردیابی ویروس حلقه زرد گوجه فرنگی از استان های اصفهان و چهار محال و بختیاری و مقایسه مولکولی جدایه های آن ها میباشد.
