کرم غنچه توتون (Helicoverpa armigera) یکی از آفات مهم توتون در سراسر ایران محسوب میشود. استفاده بی رویه از حشره کش های شیمیایی منجر به مقاومت آفت مزبور در برابر حشره کش ها شده است. در این راستا ویروس چند وجهی هسته ای نیز یکی از عوامل مهم کنترل بیولوژیک علیه گونه های کرم غنچه و تعدادی از گونه های دیگر می باشد. بدین منظور نمونه برداری از لاروهای آلوده به ویروس چندوجهی هسته ای از سطح مناطق استان های مازندران و گلستان جمع آوری گردید. سپس بررسی زیست سنجی روی این جدایه ها در سطح آزمایشگاه صورت گرفت. هفت جدایه برتر ویروس چند وجهی هسته ای (دو جدایه لالیم و مرکز تحقیقات و آموزش تیرتاش از استان مازندران، پنج جدایه تقرتپه، قلی تپه مینودشت، توسکاچال، والش آباد و پیچک محله از استان گلستان) تعیین و شمارش شدند. غلظتهای مختلف ویروس چند وجهی هسته ای با فواصل لگاریتمی بین حداقل و حداکثر غلظت روی لاروهای سه روزه کرم غنچه توتون تهیه شد. تجزیه و تحلیل داده ها، مقایسه میزان دز کشندگی 50% از جمعیت در جدایه های مختلف، تعیین شیب خطوط رگرسیون آنها و مقایسه سمیت روی مرحله لاروی کرم غنچه توتون با استفاده از نرم افزار POLO-PC انجام گرفت. جهت ارزیابی مشخصات مولکولی این جدایه و اطمینان به استحصال ویروس از لاروها، ابتدا اقدام به استخراج DNA ژنومی هفت جدایه ویروس NPV گردید و سپس با پرایمر اختصاصی این ویروس واکنش PCR صورت گرفت. نتایج نشان داد که جدایه B با کمترین میزان LC50 و LT50 میزانOB/ ml 170/2111 و 545/5 روز نسبت به شش جدایه A، C، D، E،F و G به عنوان بیماریزاترین جدایه شناخته شد. در این راستا نتایج محصول PCR حاصل از پرایمر های اختصاصی نیز وجود ژنوم ویروس را تایید نمود. تفاوت ژنومی بین جدایهها با استفاده از آنزیم برشی HindIII مشخص شد.