معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز
چکیده
در این مطالعه اثر نمک‌های کلسیم (کلرید و سولفات) در غلظت‌های 5/1، 4، 8 و 15 میلی‌مولار و همچنین نمک‌های سیلیکون شامل غلظت‌های 7/0، 3/1 و 7/1 سیلیکات سدیم و 4، 10 و 20 میلی‌مولار سیلیکات پتاسیم بر ویژگی‌های ریخت‌شناختی شبه‌قارچ اُاُمیستی Phytophthor pistaciae، عامل گموز پسته، در شرایط آزمایشگاهی بررسی شد. کلیه‌ی نمک‌ها در محیط کشت CMA موجب کاهش معنی‌دار رشد و تولید اسپوارنژیوم بیمارگر و در محیط کشت مایع PDB موجب کاهش معنی‌دار وزن خشک ریسه شدند. غلظت‌های 10 و 20 میلی‌مولار سیلیکات پتاسیم و 7/1 میلی‌مولار سیلیکات سدیم صد درصد از تولید اسپوارنژیوم ممانعت کردند. بررسی‌ها نشان داد که pH نمک‌های کلسیم تأثیری بر رشد پرگنه نداشتند اما اثر نمک‌های سیلیکون ناشی از pH این نمک‌ها بود. در این بررسی مشخص شد که این نمک‌های کلسیم و سیلیکون موجب تحریک تولید فرم جنسی در این شبه‌قارچ می‌شوند. کلرید کلسیم موجب کاهش ابعاد و حجم اسپوارنژیوم، ابعاد آنتریدیوم، قطر و حجم اٌاٌگونیوم و اٌاٌسپور شد. در مقابل سولفات کلسیم تأثیر کم‌تری بر قطر و حجم اٌاٌگونیوم داشت. هنگامی که بلوک‌های محیط کشت تیمار شده باسولفات کلسیم حاوی شبه‌قارچ به محلول هر یک از غلظت‌های این نمک انتقال داده شد افزایش معنی‌داری در قطر و حجم اٌاٌسپور مشاهده شد. نمک‌های سیلیکون موجب کاهش ابعاد و حجم اسپورانژیوم، و نیز افزایش قطر و حجم اٌاٌسپورها شدند اما تأثیر معنی‌داری بر ابعاد و حجم اٌاٌگونیوم نداشتند. نمک‌های کلسیم موجب تحریک جوانه‌زنی سیست‌ها شدند، در حالی که نمک‌های سیلیکون جوانه‌زنی سیست‌ها را به شکل معنی-داری کاهش دادند و تمامی غلظت‌های سیلیکات پتاسیم و غلظت‌های 3/1 و 7/1 سیلیکات سدیم صد درصد از جوانه‌زنی سیست‌ها جلوگیری کردند. اثر این نمک‌ها روی میزبان آلوده و سالم در محیط گل‌خانه در حال بررسی است.
