کیتوسان دارای طیف وسیعی از خواص بیولوژیکی منحصر به فرد می باشد، که شامل توانایی در ایجاد مقاومت به آلودگی های ویروسی در گیاهان و همچنین جلوگیری از عفونت های ویروسی در سلول جانوری است.کیتوسان از استیل زدایی قلیایی کتین حاصل می شود که بخشی از گروه آمین در مولکول بدون تغییر دارای گروه استیل باقی خواهند ماند. خصوصیات کیتوسان شامل درجه پلیمریزاسیون، درجه استیل زدایی، میزان بار مثبت آن و طبیعت شیمیایی مولکول به میزان زیادی روی فعالیت های بیولوژیکی آن تاثیر دارند. این فاکتورها بدون شک بایستی در ارزیابی خواص ضد ویروسی کیتوسان مورد توجه قرار گیرند. در این پروژه از سه سطح کیتوسان (500، 1000، 1500میلیگرم در لیتر) و سه سطح سالسیلیک اسید (70، 140، 210 میلیگرم در لیتر) به عنوان ترکیبات محرک سیستم دفاعی گیاه علیه بیماری ویروسی موزائیک خیار استفاده گردید. در سال نخست اجرا، جمع آوری گیاهان مبتلا به علائم ویروسی موزائیک و تغییر رنگ و دفرمگی برگ از مزارع خربزه و خیار استان خراسان رضوی صورت پذیرفت. شناسایی و خالص سازی بیولوژیکی عامل بیماری با استفاده از روش های سرولوژیکی و گیاهان محک و دارای علائم سیستمیک صورت پذیرفت. تیمارها شامل کیتوسان، سالیسیلیک اسید و کیتوسان به همراه سالیسیلیک اسید در سه سطح کم، متوسط و زیاد به ترتیب بوده است. آزمایش در سطح گلخانه روی گیاه خیار اجرا گردید. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که تیمار گیاهان خیار قبل از مایه زنی ویروس، با محلول توام کیتوسان به همراه سالیسیلیک اسید توانسته است که میزان لکه برگی ها را در گیاه سلمه به میزان 96.5 درصد نسبت به شاهد کاهش دهد. میزان بروز و شدت علائم سیستمیک ویروس موزائیک خیار بعد از مایه زنی با غلظت های حداکثر از هر دو ترکیب توانسته است تا 40 درصد از بروز علائم نسبت به شاهد بکاهد.
