گونه های تریکودرما از شناخته شده ترین عوامل بیوکنترل قارچی هستند که در گلخانه و مزرعه به طور موفقیت آمیزی مورد استفاده قرار می گیرند. این گونه ها در بر همکنش آنتاگونیستی ساز و کارهای مختلفی ازجمله آنتی بیوز، مایکوپارازیتیسم، رقابت برای مواد مغذی، فعالیت آنزیم های تجزیه کننده دیواره سلولی و القای مقاومت سیستمیک در گیاهان را نشان می دهند، که در این میان تولید آنتی بیوتیک نقش مهمی در کنترل بیولوژیک ایفا می کند. متابولیت های ثانویه فرار و غیر فرار مختلفی با فعالیت ضدقارچی و حتی تحریک رشد گیاهان از گونه های تریکودرما جداسازی شده است. در این پژوهش از یک جدایه (6022) Trichoderma atroviridae که در کنترل بیولوژیک قارچ بیمارگر Sclerotinia sclerotiorumو اثر آن روی کلزا و گیاهان جالیزی موفق بوده و در مطالعات قبلی، متابولیت های ثانویه تولید نموده استفاده شد. سی ویک روز پس از کشت این جدایه تریکودرما در محیط کشت مایع( PDB )، متابولیت های ثانویه موجود در آن با استفاده از فرایند استخراج با حلال آلی و براساس ساختار شیمیایی، جداسازی و با استفاده از دستگاه GC-MS با ستون غیر قطبیHP-5 شناسایی شد. سپس بر اساس کتابخانه طیف های جرمی این دستگاه، در فاز آلی استخراج شده با حلال ان- هگزان، 34 ترکیب ازجمله برخی از آلکان ها، آلکن ها، مشتقات فنلی، الکلی، کتونی، سیکلوهگزان و ترکیبات آروماتیک شناسایی شد که در بین آنها بیشترین درصد فراوانی به ترتیب مربوط به 1- اتیل 1- متیل- سیکلوهگزان( 23/34 % ) ; 2 , 6 - بیس(1,1- دی متیل اتیل فنل)(22/7 %) ; 2,6, 10,14 تترا متیل هگزادکان( 82/3 % ) می باشد. برخی از این ترکیبات برای اولین بار در کشور گزارش شده است. نتایج این پژوهش موجب درک بهتر متابولیسم گونه های تریکودرما می شود که به طور وسیعی در فناوری کنترل بیولوژیکی عوامل بیماریزای خاکزاد می تواند مورد استفاده قرارگیرد.
