پروانه چوبخوار پسته، Kermania pistacielle Amsel (Lep.: Oinophylidae)، از آفات پسته در کشور می‌باشد که عملیات مبارزه شیمیایی همه ساله به منظور کاهش خسارت آن انجام می‌گیرد. با توجه به آثار سوء این سمپاشی‌ها بر روی حشرات مفید باغ‌های پسته و فون دشمنان طبیعی آفات پسته، توسعه روش‌های جدید کنترل این آفت ضروری می‌باشد. شناسایی فرومون جنسی تولید شده توسط افراد ماده این حشره، (2S,12Z)-2-acetoxy-12-heptadecene، امکان توسعه روش‌های کنترل این آفت با استفاده از فرومون را فراهم ساخته است. در این تحقیق کارایی روش اخلال در جفت گیری به وسیله 500 و 1000 پخش کننده فرومون Isomate-KP (ساخت شرکت Shin Etsu، ژاپن) در هر هکتار با روش مبارزه شیمیایی در سال‌های 93-1392 در یک باغ پسته در شهرستان کرمان مقایسه شد. هر تیمار در یک قطعه آزمایشی به مساحت حدود پنج هکتار انجام گردید. هر پخش کننده فرومون حاوی 5/97 میلی گرم فرومون و شامل دو لوله موازی از جنس پلی اتیلن بود که در یک لوله یک سیم آلومینیومی و در لوله دیگر ترکیب فرومون قرار داشت و به دور شاخه درخت پیچیده می‌شد. پخش کننده های فرومون قبل از آغاز ظهور حشرات کامل پروانه کرم چوبخوار پسته در تاریخ 11/12/1392 با فواصل مساوی بر روی شاخه های بالایی درختان پسته در ارتفاع حدود 5/1 متری بر روی درختان نصب شدند. در تیمار 1000 پخش‌کننده فرومون در هکتار بر روی هر درخت قطعه آزمایشی یک پخش‌کننده با فاصله حدود 5/2 متر و در تیمار 500 پخش‌کننده فرومون در هکتار بر روی هر دو درخت قطعه آزمایشی یک پخش‌کننده با فاصله حدود 5 متر از یکدیگر نصب گردیدند. ولی تعداد پخش کننده های فرومون بر روی درختان حاشیه قطعات آزمایشی دو برابر بود. شکار تله های پایش و درصد خوشه های آلوده به آفت تعیین و درصدهای کاهش شکار تله های پایش و خوشه های آلوده به آفت در قطعات اخلال در جفت گیری نسبت به قطعه کنترل شیمیایی محاسبه و به روش تجزیه واریانس و آزمون Tukey مورد مقایسه آماری قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در قطعات اخلال در جفت گیری با تراکم های 500 و 1000 پخش کننده فرومون، شکار تله های پایش به ترتیب 95 و92 درصد و خوشه های آلوده به ترتیب 47 و 32 درصد کمتر از قطعه کنترل شیمیایی بود. آلودگی خوشه ها در قطعات اخلال در جفت گیری و کنترل شیمیایی تفاوت معنی داری نداشتند . نتایج نشان داد که تراکم بیشتر پخش کننده های فرومون موجب کاهش بیشتر خسارت آفت نگردید و استفاده از 500 پخش کننده فرومون در هر هکتار برای کنترل خسارت آفت کافی می باشد و کارآیی مشابه کنترل شیمیایی آفت دارد. توسعه استفاده از روش اخلال در جفت گیری علاوه بر کنترل آفت موجب کاهش آثار مخرب سموم شیمیایی بر سلامت انسان و محیط زیست خواهد گردید.
